شیر کروی استیل که به نام‌های دیگری همچون گلوب ولو و شیر بشقابی نیز معروف است، یکی از شیرآلات صنعتی پرکاربرد در صنایع مختلفی همچون نفت، گاز، پتروشیمی و آب می‌باشد. این شیر به دلیل شکل ظاهری بدنه خود که به صورت کروی شکل می‌باشد، به این نام خوانده می‌شود و به منظور تنظیم جریان در خطوط لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. گلاب ولوها از یک دیسک متحرک و یک سیت‌رینگ ساکن (Stationary Ring Seat)  داخل یک بدنه کروی تشکیل شده‌اند. در داخل بدنه یک پلاگ متحرک که غالبا دیسک نامیده می‌شود، قرار دارد که با چرخش آن، شیر باز و بسته می‌شود. معمولاً شیر کروی استیل اتوماتیک از استم‌های نسبتاً نرم‌تری نسبت به مدل رزوه‌ای استفاده می‌کنند. باز و بسته کردن استم آن نیز با اکچویتر انجام می‌شود.

انواع شیر کروی استیل را می‌توان به سه دسته کلی زیر تقسیم نمود:

• Z Type: رایج‌ترین نوع بدنه، سری Z شیر کروی استیل می‌باشد. در این شیر یک دیافراگم یا جداره Z شکل در یک بدنه کروی وجود دارد. از آن جایی که نشیمن به صورت افقی قرار گرفته است، میله و دیسک با یک زاویه عمودی نسبت به محور لوله حرکت می‌کنند. در این دستخ از شیرهای کروی، فضای سرپوش شیر کاملا بزرگ در نظر گرفته شده است به همین دلیل ساخت، نصب و تعمیرات گلوب ولو بسیار راحت است.
• Y Type: سری Y شیرهای بشقابی یا گلوب ولوها، یک راه حل مطمئن جهت جلوگیری از کاهش افت فشار در مسیر سیال است. در این شیرها استم و نشیمنگاه با زاویه حدود 45 درجه در مسیر خط لوله قرار دارند. شیرهای کروی مناسب‌ترین مدل شیر برای فشارهای بالا به شمار می‌آیند.
• Angle Type: سری آنجل ولو شیر کروی جهت جریان را بدون استفاده از زانویی و با جوشکاری اضافه به میزان 90 درجه در خطوط لوله تغییر می‌دهد. این دسته از شیرهای کروی توانایی تحمل ضربه‌های سیالات را دارد .

همچنین شیر کروی استیل را می‌توان براساس اتصال بدنه و بونت به چهار دسته زیر تقسیم نمود:

• بونت رزوه‌ای (Screwed Bonnet)
• بونت پیچ‌دار (Bolted Bonnet)
• بونت جوشی (Welded Bonnet)
• بونت (Pressure-Seal Bonnet)

مزایا:

• تعمیر و تنظیم راحت سیت
• قابلیت مناسب در قطع و وصل جریان سیال
• توانایی بالا در نگه داری جریان سیال
• بسته شدن آسان‌تر و سرعت بالای قطع و وصل نسبت به شیرهای دروازه‌ای

معایب:

• افت فشار بالا
• نیروی بالا و محرک زیاد برای تغییر وضعیت شیر open- close
• در فشارهای بالا در خطوط لوله ضربات سیالات می‌تواند بخش‌های داخلی تریم را تخریب کند

کاربرد شیر کروی استیل

• تخلیه گاز در فشار بالا و تخلیه مایع در فشار
• قابل استفاده در سرویس‌های آب آشامیدنی، شیمیایی، هوا، روغن کاری و تقریباً همه سرویس‌هایی که افت فشار در آن‌ها مهم نباشد
• قابلیت استفاده به عنوان شیر کنترلی اتوماتیک
• خطوط انتقال مواد غذایی
• صنایع غذایی، دارویی، صنایع شیمیایی، دریچه‌های بخار و بویلر، نیروگاه‌ها، سیستم سوخت نفت